زمان تقریبی مطالعه: 31 دقیقه
 

علائم حتمی ظهور





نشانه‌های حتمی‌ ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) یعنی، نشانه‌هایی که قطعاً واقع خواهند شد و ارتباطی شدید با ظهور داشته و بسیار نزدیک ظهورند، پنج نشانه می‌باشند خروج یمانی، سفیانی، نداکننده‌ای که از آسمان ندا درمی‌دهد، فرو برده شدن در بیداء، کشته شدن نفس زکیه، اینک برخی از احادیثی را که به صورتی مختصر بیانگر این نشانه‌ها هستند ذکر نموده آن‌گاه هر علامت را با تفصیل وارد در احادیث و توضیحات مناسبی که به ذهن می‌آید متذکر می‌گردیم.


۱ - صدای آسمانی



نشانه‌های حتمی‌ ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) یعنی، نشانه‌هایی که قطعاً واقع خواهند شد و ارتباطی شدید با ظهور داشته و بسیار نزدیک ظهورند، پنج نشانه می‌باشند:
برخی از این نشانه‌های پنج‌گانه چند روز قبل از ظهور واقع می‌شوند؛ بعضی چند ماه بعد از ظهور و بعضی قبل از قیام حضرت و در آغاز نهضت آن بزرگوار رخ می‌دهند.
اینک برخی از احادیثی را که به صورتی مختصر بیانگر این نشانه‌ها هستند ذکر نموده آن‌گاه هر علامت را (ا تفصیل وارد در احادیث و توضیحات مناسبی که به ذهن می‌آید) متذکر می‌گردیم.
حضرت صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: «پنج علامت قبل از قیام قائم (علیه‌السّلام) است: یمانی، سفیانی، نداکننده‌ای که از آسمان ندا درمی‌دهد، فرو برده شدن در بیداء، کشته شدن نفس زکیه
صیحه آسمانی و یا نداء آسمانی، از بارزترین نشانه‌ها و واضح‌ترین علائم و قوی‌ترین برهان‌ها بر ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) محسوب می‌شود.
مانعی ندارد که بگوئیم صدای آسمانی به منزله اعتراف آسمان به مشروعیت قیام حضرت مهدی قائم (علیه‌السّلام) و اثبات حقیقتی است که قرآن کریم و پیامبر بزرگوار و خاندان آن سرور ‌(علیهم‌السّلام) به آن خبر داده‌اند.

۱.۱ - جبرئیل و نداء آسمانی


احادیث صراحت دارند در اینکه نداء آسمانی از جبرئیل است و اوست که در آسمان ندا در می‌دهد.
بدیهی است که مراد از نداء آسمانی صدای رعد و توپ و موشک (که ساخته دست بشر است) نمی‌باشد؛ بلکه سخنی است که معنایش واضح و نزد همه مردم قابل فهم است.

۱.۲ - فهمیدن همه مردم


امام صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: «آن را هر قومی‌ به زبان خود خواهند شنید.»
دقیقاً نمی‌دانیم که چگونه این صدا به همه بشر خواهد رسید. در این مورد دو احتمال وجود دارد:
نخست آن صدای آسمانی فقط به زبان عربی فصیح باشد و در عرض چند ثانیه واکنش آن صدا در سراسر جهان پخش شود. پس آنها که زبان عربی را نیکو می‌دانند. این صدا را شنیده معنای آن را همان وقت می‌فهمند اما آنان که زبان عربی را نمی‌دانند، صدا را می‌شنوند ولی معنی آن را در همان وقت نمی‌فهمند؛ لذا درباره معنی صحیح آن تحقیق می‌نمایند. بعید نیست که خبرگزاری‌های دنیا این خبر را گرفته به تمام اقطار عالم (با همه اختلافاتشان در زبان و دین) پخش نمایند و در چند لحظه صدای آسمانی ترجمه شده هر قومی‌ آن را از تلویزیون و یا رادیوی خود و یا از کسی که آن را شنیده است بشنوند.
و نیز واضح است که پیامبر و ائمه طاهرین (سلام‌الله‌علیهم) سطح عقول مردم را (به هنگامی‌ که با آنان سخن می‌گویند) رعایت نمایند، عقل مردم در آن روز نمی‌توانست وسائل ارتباط جمعی و رسانه‌های گروهی را (که امروزه با حداکثر سرعت ممکن اخبار را پخش می‌نمایند) و نقش آنها را (که با بیشترین سرعت ممکن خبر را می‌رسانند) بشناسند. بر همین اساس (و بر مبنای احتمال اول) حضرت صادق (علیه‌السّلام) به این بیان اکتفا کرده فرمودند:
«آن را هر قومی‌به زبان خود می‌شنوند.» و به کیفیت آن بیش از این مقدار نپرداخته‌اند... و خدا داناست.
احتمال دوم اینکه، هر قوم صدا را به زبان خود بشنوند به نحوی اعجاز آمیز اتفاق می‌افتد؛ به گونه‌ای که همگان ندا را در همان وقت و به زبان خود بشنوند، بدون آنکه مترجمان و خبرگزاری‌ها آن صدا را ترجمه کنند. این احتمال، احتمال بعیدی نیست؛ زیرا خدا بر همه چیز قدرت دارد و ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) از این معجزات و خوارق عادات برخوردار است.
به اضافه که این احتمال از جهت مادّی هم محال به نظر نمی‌رسد، چرا که امروزه می‌بینیم انسانی مخلوق و ناتوان وسائلی ساخته که هر سخنی را ظرف چند ثانیه به زبانهای مختلف ترجمه می‌کند و این وسائل را در اجتماعات بین المللی استخدام نموده است، به نحوی که نماینده هر دولتی گوشی خاصی روی گوش‌ها گذارده ترجمه هر سخن را به زبان خود از آن گوشی می‌شنود.

۱.۳ - نداء آسمانی در ماه رمضان


آنچه در احادیث ظهور دارد این است که ندایی که بیشترین اهمیت را داشته از نشانه‌های حتمی‌ محسوب می‌گردد، همان ندایی است که در ماه رمضان شنیده می‌شود. این صیحه و یا ندا برترین بشارتی است که از آسمان به اهل زمین می‌رسد و بزرگترین تهدید و انذار برای طغیان‌گران ستمگر، یعنی کسانی که در برابر حق هر چه باشد خضوع نمی‌نمایند.
ما را قدرت و توان آن نیست که میزان تاثیر آن ندا را در اجتماعات بشری در آن روز تصور نمائیم. در آن روز شادی و سرور در چهره‌های مؤمنان هویداست و ترس و وحشت و اضطراب و هراس بر قلوب مجرمان استیلا می‌یابد، خصوصاً وقتی بدانند که آنان را توان گریختن از سلطه آن حاکم قدرتمندی که در یاری او اهل آسمان پیش از اهل زمین شرکت داشته نیست و در برابر حکم وی تمام جنبه‌های طبیعت خاضعند، بلکه در ماوراء الطبیعه هم می‌تواند تصرف کند.
سلام خدا بر پیامبر او و ائمه طاهرین ‌(علیهم‌السّلام)! آنانکه دقیقاً مسائل را روشن نموده آنچه را که مربوط به صیحه آسمانی از مجموعه نشانه‌های ظهور است (به مقداری که عقل‌ها در آن زمان می‌توانستند دریابند) بیان فرمودند.

۱.۴ - برخی از احادیث صیحه آسمانی


امام صادق (علیه‌السّلام) فرمودند: «صیحه‌ای که در ماه رمضان شنیده می‌شود در شب جمعه بیست و سوم این ماه است.» در این هنگام باطل روندگان به شک می‌افتند.
حضرت امام محمد باقر (علیه‌السّلام) فرمودند: «ندا دهنده‌ای از آسمان به نام قائم، ندا در می‌دهد و هر که در مشرق و در مغرب است آن را می‌شنود. خوابیده‌ای باقی نمی‌ماند مگر آنکه بیدار می‌شود و ایستاده‌ای نیست، مگر اینکه می‌نشیند و نشسته‌ای نیست، مگر آنکه (از شدت ترسی که از شنیدن این صدا بر آنان مستولی می‌شود) بر روی دو پای خود می‌ایستد. پس خدا رحمت کند آن کس را که از این صدا عبرت گیرد و جواب دهد (یعنی همت گمارد و به حضرت مهدی (علیه‌السّلام) ملحق گردد.) ! صدای اول صدای جبرئیل است.»
سپس فرمودند: «صدا در ماه رمضان در شب جمعه و درشب بیست و سوم خواهد بود. پس در آن شک نکنید. آن را بشنوید و اطاعت کنید. در پایان روز صدای ابلیس ملعون است که ندا در می‌دهد آگاه باشید! فلان کس مظلوم کشته شد. (ممکن است مراد از این کلمه فلان کس عثمان باشد آنگونه که در برخی از احادیث آمده است.) می‌خواهد با این صدا مردم را به تردید افکنده و آزمایش‌شان کند.
چه بسیار افراد مردّد و متحیّری که جنهمی‌ می‌شوند! پس اگر صدا را در ماه رمضان شنیدید در آن تردید نکنید، زیرا که صدای جبرئیل است و نشانه آن این است که او به نام قائم و پدرش ندا درمی‌دهد؛ به نوعی که دوشیزه در خانه نیز در پشت پرده آن صدا را می‌شنود و پدر و برادرش را به بیرون رفتن تشویق می‌کند (یعنی به خارج شدن از منزل و ملحق شدن به حضرت مهدی (علیه‌السّلام) است.) »
آنگاه فرمودند: «و این دو صدا قبل از خروج قائم حتماً شنیده خواهد شد.»
و نیز از وجود مقدس حضرت باقر (علیه‌السّلام) نقل شده است که فرمودند: «صدا در ماه رمضان در شب بیست و سوم است پس هیچ خلقِ جانداری باقی نمی‌ماند؛ مگر آنکه این صدا را می‌شنود. صدا چنان است که خوابیده را بیدار می‌کند و به صحن منزلش می‌آید و دوشیزه نیز از پرده‌اش بیرون می‌آید.»
امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: «اولین کسی که با قائم (علیه‌السّلام) بیعت می‌کند جبرئیل است که به صورت پرنده‌ای سفید فرود آمده با او بیعت می‌نماید یک پای خود را بر کعبه می‌نهد و پای دیگر خود را بر بیت المقدس آن گاه با صدایی فصیح و بلیغ آن چنان صدا می‌کند که همه خلائق می‌شنوند. می‌گوید امر خدا آمد. بر آن مشتابید. »
حضرت امام رضا (علیه‌السّلام) فرمودند: «در رجب سه ندا از آسمان شنیده می‌شود:
صدای اول این است: آگاه باشید که لعنت خدا بر ستمگران است!
صدای دوم این است: ‌ای گروه مؤ‌منان نزدیک شونده نزدیک شد!
صدای سوم این است: خدا فلان کس را برانگیخت سخن او را بشنوید و اطاعتش نمایید.» (مراد از فلان حضرت مهدی (علیه‌السّلام) است. شاید نام نبردن حضرت از جهت تقیّه و یا ازشدت واضح بودن باشد.)
زراره گوید: از حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) چنین شنیدم که می‌فرمودند: «... و ندا دهنده‌ای ندا در می‌دهد: علی و شیعه او رستگارانند.» عرض کردم: پس چه کسی بعد از آن با مهدی می‌جنگد؟
فرمودند: «شیطان ندا می‌دهد: فلان کس و شیعه او رستگارانند؛ یعنی مردی از بنی امیّه.» (ظاهراَ عثمان‌بن‌ عفان یا عثمان‌بن عنبسه سفیانی است.) عرض کردم: چه کسی راستگو را از دروغگو باز می‌شناسد؟
فرمودند: «وی را کسانی می‌شناسند که حدیث ما را روایت می‌کنند و گویند: وی خواهد آمد قبل از آنکه قیامت آید، (یعنی قبل از وقوع صیحه آسمانی اطلاع دارند که چنین صیحه واقع خواهدشد) و می‌دانند که آنان ذی‌ حقند و راستگو.»
امیرمؤمنان علی (علیه‌السّلام) فرمودند: «جبرئیل در صیحه خویش گوید: ‌ای بندگان خدا! آنچه را که می‌گوییم بشنوید، این مهدی آل محمد است که از مکه قیام می‌کند، او را اجابت کنید.»

۲ - سفیانی



ذکر سفیانی در احادیث فراوانی آمده است.

۲.۱ - نام و نسب سفیانی


گروهی از احادیث گفته‌اند که: «نام وی، عثمان بن عنبسه است.» بنابراین وی فردی از افراد بشر است، نه آنکه برخی گمان برده‌اند، مراد از سفیانی، سوفیاتی یعنی اتحاد جماهیر شوروی است، خروج این فرد طغیان‌گر از نشانه‌های حتمی‌ ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) است.
او یکی از سنگدل‌ترین افراد بشر است که معنای عاطفه و رحم را نشناخته در پیشگاه خداوند مرتکب بیشترین جنایت و جرم می‌گردد و در قساوت قلب و سنگدلی مرتبه ویژه‌ای را داراست!! نسبتش به امویان می‌رسد. خون‌ریز است. انسان‌ها را به سادگی حشرات می‌کشد.
بدون واهمه‌ای پرده‌های عفت زنان مسلمان را در نهایت دریدگی و وقاحت پاره می‌کند. حرامی‌ باقی نمی‌ماند مگر آنکه حلالش می‌کند. جرمی‌ نیست مگر آن که مرتکب می‌شود.
دل‌های او و یارانش از نهایت کینه و غیظ و بغض و دشمنی نسبت به آل محمد(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آکنده است، زیرا او وارث پدران اموی خویش است، یعنی کسانی که دستشان تا آرنج به خون آل رسول الله و شیعیان‌شان آلوده است؛ پس در صدد است که آن جرائم پی در پی و جنایاتی را که عرش خداوند را به لرزه در آورده و اهل آسمان‌ها را از فجایع و رسوائیش به مویه می‌آورد تکمیل نماید.
درباره چنین کنیه توز و پلید و همه کاره‌ای که خود را بر شهرها تحمیل نموده قدرت خویش را (در آنچه که نفس حیوانی بدکاره‌اش بدون ترس و حیا و خجالت عاطفه‌ای می‌خواهد) به کار می‌گیرد چه فکر می‌کنید؟!
حق آن است، زمانی که سفیانی حکومت می‌کند از بدترین روزگاران در تاریخ اسلام به شمار رفته ایام حکومت طغیان‌گرانه و بی‌پروائی او از بدترین روزهای دنیاست. وی به هرجا می‌رود همراه خود ظلم را منتشر می‌کند و بذر فجائع و رخدادهای تاثر انگیز و تاسف بار می‌پاشد و قتل و آدم‌کشی را درمیان مردان و زنان و کودکان برپای می‌کند. آن چنان که در دوران حکومت وی، زندگانی بشر بدون کرامت و بی‌قیمت است.
وی بلائی بزرگ و محنتی عظیم برای خاورمیانه یعنی کشورهای سوریه و عراق و مدینه منوره و مناطق مجاور آن کشورهاست، لذا اخبار فراوان از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) و ائمه یازده گانه (سلام‌الله‌علیهم) (درباره این بلا و نقمتی که مردم را در برخواهد گرفت) در منابع مذهبی می‌یابیم.

۲.۲ - خروج سفیانی از وادی یابس


اینک برخی از این روایات درباره سفیانی:
از حذیفه‌بن یمان روایت شده که رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فتنه‌ای را (که در میان اهل مشرق و مغرب خواهد بود) ذکر کردند آن حضرت فرمودند: «هنگامی‌که آنان این چنین‌اند سفیانی از وادی یابس (وادی یابس منطقه‌ای است در اطراف دمشق.) بر آنان خروج می‌کند در زمانی که آنان در اوج فتنه‌ای که به آن اشاره رفت قرار دارند تا آنکه در دمشق فرود می‌آید و دو لشکر بسیج می‌کند، لشکری را به سوی مشرق (ممکن است مراد از مشرق در این جا شهر کوفه باشد، زیرا کوفه در عراق یعنی مشرق سوریه واقع است از این حدیث استفاده می‌شود که لشکر سفیانی در هنگام رفتن به سوی کوفه از بابل می‌گذرد. بابل منطقه‌ای است که بین بغداد و شهر حلّه واقع شده است.) می‌فرستد و دیگری را به سوی مدینه تا به سرزمین بابل از شهر لعنت شده فرود می‌آید. (شهر لعنت شده یعنی بغداد، شهر لعنت شده، بابل است، زیرا اهالی آن گرفتار عذاب شدند و وقتی حضرت امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) با لشکریانش بر آنجا گذشت در آن شهر نماز نخواندند. اما این که در توضیح شهر لعنت شده بغداد آمده نمی‌دانم که گوینده این تفسیر کیست؟ شاید که از خود راوی باشد، خلاصه آن که عبارت: یعنی بغداد در بسیاری از مصادر این حدیث وارد نشده است.)
آن لشکر بیش از سه هزار نفر را کشته، بیش از صد زن را بی‌سرپرست کند و سیصد نفر از بزرگ قوم از بنی‌عباس را درآنجا می‌کشند.
سپس به سوی کوفه سرازیر می‌شوند و آن چه را که در اطراف آن شهر است خراب می‌کنند. سپس بیرون آمده به سوی شام می‌روند. در این هنگام پرچم هدایت از کوفه خارج شده به این لشکر برخورد می‌کند و آنان را می‌کشد. هیچ خبر دهنده‌ای از آنان باقی نمی‌ماند آن‌گاه لشکر حق، آنچه اسیر و غنیمت در دست لشکر سفیانی است، بیرون می‌آورند.
لشکر دوم سفیانی وارد مدینه می‌شوند و آن شهر به مدت سه شبانه روز غارت می‌کنند سپس بیرون آمده به سوی مکه می‌روند تا به بیداء می‌رسند. در این هنگام خدای متعال جبرئیل را فرستاده و می‌فرماید: «ای جبرئیل! برو و آنها را نابود کن جبرئیل با پای خویش به زمین ضربه‌ای می‌زند که خدای متعال آنان را در زمین فرو می‌برد. از آن لشکر جز دو نفر از جُهینه باقی نمی‌ماند...»

۲.۳ - سفیانی در خطبه بیان امام علی


امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) را نیز خطبه‌ای مشهور به نام خطبه بیان است که در آن خطبه مقداری از حوادث آینده ذکر گردیده است از جمله خروج سفیانی.
از این خطبه برخی از مسائل را که مربوط به این موضوع است ذکر می‌نمائیم. آن حضرت چنین می‌فرمایند: «...‌هان! وای بر این کوفه شما و آن چه که از سفیانی بر سر کوفه در آن زمان خواهد آمد! وی از ناحیه «هَجَر» با اسبانی تندرو (که فرماندهان‌شان شیران تنومندند) می‌آید. این لشکر متعلّق به کسی است که اول نامش «شین» است. (مصادری که نزد من موجودند، اول نام او را «شین» ذکر کرده‌اند. شاید صحیح «عین» باشد و «شین» از اشتباهات نسخه‌پردازان باشد؛ با توجّه به این که تشابه بین شین و عین زیاد است.)
وای بر کوفه شما از آمدن او به منزلهایتان! وی حریم شما را تصرف نموده فرزندانتان را خواهد کشت و زنانتان را هتک خواهد نمود. عمرش طولانی است و شترش فراوان و مردان او شیرانند.

۲.۳.۱ - نشانه خروج سفیانی


بدانید که سفیانی سه بار وارد بصره خواهد شد. در آن شهر عزیز را ذلیل کرده زنان را به اسارت خواهد برد.
نشانه خروج سفیانی اختلاف و درگیری بین سه گروه پرچمدار است؛ پرچمی‌ از مغرب؛ پس وای بر مصر و از آن چه بر آنان وارد خواهد آمد!
و پرچمی‌ از بحرین، از جزیره اوال از سرزمین فارس. (این اسم سابقاً به طور مطلق بر شهرهای بحرین اطلاق می‌گردید.)
و پرچمی‌ از شام. این فتنه یک سال به طول می‌انجامد. آنگاه مردی از فرزندان عباس خروج می‌نماید. اهل عراق گویند: به سوی شما مردم پا برهنه یا مردمی‌ بی‌ارزش و بی‌وجود و بی‌شخصیت می‌آیند. افرادی هستند که صاحب تمایلات مختلفند. اهل شام و فلسطین مضطرب گشته به سوی رؤسا شام و مصر روند و گویند: فرزند پادشاه (یعنی سفیانی) را جستجو کنید. او را جستجو می‌کنند و در غوطه (زمینی هموار و پست و فراخ و نیز نام سرزمین وسیعی که دمشق بخشی از آن است.
[۲۱] دهخدا، لغت نامه فارسی دهخدا.
[۲۲] صفی پوری شیرازی، عبدالرحیم بن عبدالکریم، منتهی الارب.
)» دمشق می‌یابند؛ در محلی که به آن حرستا گفته می‌شود. وقتی که برآنان فرود می‌آید، دائی‌های خود را بنی کلب و بنی دهانه را بیرون می‌آورد. و در وادی یابس عده‌ای فراوان همراه‌ وی خواهند شد. سپس به آنان پاسخ مثبت داده در روز جمعه همراهشان خارج شود. آن گاه به بالای منبر دمشق می‌رود. این نخستین منبری است که صعود می‌کند. خطبه می‌خواند و آنان را به جهاد فرمان می‌دهد و با آنان به این شرط پیمان می‌بندد که (چه از فرمان‌روایی‌اش راضی باشند و چه ناراضی) حکمش را اطاعت کنند و فرمان برند. آنگاه به سوی غوطه می‌رود و در آن وارد نمی‌شود تا آن که مردم بر گردش اجتماع نمایند. در این هنگام است که سفیانی با گروه‌هائی از اهل شام، خروج می‌کند. سه گروه پرچم دار از هم جدا خواهد شد؛
پرچم ترک و عجم که سیاه خواهد بود.
و پرچم بیابانی@ها که سرکرده آنها از بنی العباس است و زرد خواهد بود.
و پرچم سفیانی.
در زمین ازرق (و در نسخه‌ای: اردن) جنگ سختی درگیر می‌شود و از آنان شصت هزار نفر کشته می‌شوند. سپس سفیانی بر آنان غلبه یافته افراد فراوانی از آنان را می‌کشد و بر قبایل آنان تملک می‌یابد و بین آنان عدالت می‌ورزد تا آنکه درباره او گویند: «و الله هر چه درباره او می‌گفتند دروغ بود.» (یعنی: مردم برای سفیانی شایعات دروغی می‌سازند ولی اینان (به خاطر این که در زمان حکومت او عدالت دیده‌اند) وی را مردی صالح و عادل محسوب می‌نمایند.) سوگند به خدا، آنان دروغگویانند و نمی‌دانند بر امت محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) چه خواهد رسید! اگر می‌دانستند چنین نمی‌گفتند.
همواره بین آنان عدالت را رعایت خواهد نمود تا آنکه حرکت کند. اولین مسیر او حمص است که اهل آن در بدترین حالت به سر می‌برند. پس از فرات، از دروازه‌ مصر می‌گذرد سپس به محلی می‌رودکه به آن محل «قریه سبا» (در نسخه دیگر: قرقیسا. (مترجم). ) گفته می‌شود. برای وی در آن جا رخدادی بزرگ خواهد بود. پس شهری باقی نمی‌ماند مگر آن که خبر او به آن جا می‌رسد و بر اهل هر شهر از آن خبر ترس و نگرانی وارد می‌شود. پس مرتباً همین گونه از شهری به شهر دیگر وارد می‌شود. آن گاه به سوی دمشق برمی‌گردد؛ در حالی که همگی مطیع او شده‌اند. لشکری را تجهیز کرده به سوی مدینه می‌فرستد و لشکری را به سوی مشرق گسیل می‌دارد. در زوراء هفتاد هزار نفر را می‌کشد و سیصد زن باردار را شکم می‌درد. سپس به سوی این کوفه شما می‌آید و چه بسیار مرد و زن گریه‌کننده‌ای خواهد بود.

۲.۳.۲ - بلعیدن زمین


اما لشکر مدینه، وقتی که به وسط صحرا می‌رسند، جبرئیل بانگ بلندی بر آنان می‌کشد و جز دو مرد هیچ کس باقی نمی‌ماند؛ مگر آنکه زمین وی را به کام خود کشیده است... پس قومی‌ از فرزندان رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) که اشرافند فرار می‌کنند تا به روم می‌رسند. سفیانی به زمامدار روم گوید: غلامان مرا به من برگردان. او نیز آنان را به سفیانی بر می‌گرداند. سفیانی هم آنها را در پلکان شرقی مسجد جامع دمشق گردن می‌زند ولی هیچ کس او را در این عمل سرزنش نمی‌کند!
بدانید که نشانه آن تجدید دیوارهای شهرهاست.»

۲.۳.۳ - ساخت پایگاه‌های نظامی


به آن حضرت گفتند: ‌ای امیرمؤمنان، برای ما دیوارها را توضیح دهید. حضرت فرمودند: «تجدید دیواری در شام و شهر عجوز و حرّان؛ بر آنها دو دیوار ساخته می‌شود. در واسط نیز دیواری و در بیضاء نیز دیواری ساخته خواهد شد. در کوفه دو دیوار و بر شوشتر دیواری و برای ارمینّیه دیواری و بر موصل دیواری و برای همدان دیواری و بر رقّه دیواری و بر سرزمین یونس دیواری و بر حمص دیواری و بر مطردین دیواری و رقطاء را دیواری و بر رحبه دیواری و بر دیرهند دیواری و بر قلعه نیز دیواری ساخته خواهدشد. (شاید مراد از دیوار (در اصل عربی: سور) در این جا پایگاه‌ها و پادگانهای نظامی‌ است که در اکثر شهرهای یاد شده در این حدیث این نوع پایگاه‌ها و پادگانها بنا گردیده است.)
‌ای مردم! بدانید وقتی که سفیانی ظاهر شود، رویدادهای عظیمی‌ برای وی خواهد بود. اولین رویداد در حمص سپس در حلب، آنگاه در رقّه بعد در قریه سبا سپس در راس العین آنگاه در نصیبین سپس به موصل (که واقعه‌ای بزرگ خواهد بود) و سفیانی شصت هزار نفر آنان را خواهد کشت..... سفیانی هر که را که نامش محمّد و علی و حسن و حسین و فاطمه و جعفر و موسی و زینب و خدیجه و رقیّه باشد، به خاطر کینه و بغض نسبت به آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خواهد کشت.
سپس شکست خورده به شام برمی‌گردد. وقتی که وارد شهر خود شد، صرفاً به شرابخواری و معاصی پرداخته یاران و اطرافیان خود را نیز به آن عمل امر می‌کند. در حالی که به دستش حربه‌ای است بیرون می‌آید. فرمان می‌دهد زنی را بگیرند. آنگاه آن زن را به یکی از همراهانش می‌دهد و به وی می‌گوید: با او در میان راه درآویز! او نیز چنین می‌کند.
شکم زن را می‌شکافد جنین از شکم مادر سقط می‌شود و کسی را این توانائی نیست که او را از چنین عملی جلوگیری کند. (شاید مراد از این فرمایش چنین باشد که آن مزدور سفیانی با آن زن زنا می‌کند در حالی که آن زن قبلاً حامله بوده است. روی همین اصل وقتی شکم او را پاره می‌کنند، جنینش سقط می‌شود.)

۲.۳.۴ - ندای آسمانی


در این هنگام فرشتگان خدا در آسمان‌ها مضطرب گردند و خدای تعالی به خروج قائم از فرزندان من که صاحب‌ الزمان است اجازه می‌فرماید. خبر وی در همه مکان‌ها منتشر می‌گردد در همان هنگام است که جبرئیل بر صخره بیت المقدس فرود آمده بر اهل زمین چنین بانگ خواهد زد:
«جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ الْباطِلُ اِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً؛حق آمد و باطل رفت، یقیناً که باطل رفتنی است.»
همچنین جبرئیل در بانگش گوید: «ای بندگان خدا، آنچه را که می‌گویم بشنوید این همان مهدی آل محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است که از سرزمین مکه خارج می‌گردد. او را اجابت کنید.»
[۲۵] طباطبایی، میرجهانی، نوائب الدّهور فی علائم الظهور.


۲.۴ - سفیانی و امر به شیعه کشی


از حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) روایت شده که فرمودند: «گوئی که سفیانی (و یا همکار سفیانی (واضح است که تردید از راوی است، نه از امام.) ) را می‌بینم که اردوگاه خود را در کوفه برپا کرده است و نداکننده‌اش ندا در‌ می‌دهد:
هر که سر یک شیعه را بیاورد هزار درهم پاداش خواهد گرفت. پس همسایه بر همسایه‌اش حمله برده خواهد گفت: این از آنان است و گردنش را می‌زند و هزار درهم می‌گیرد.»

۲.۵ - زمان و مدت خروج سفیانی


از امام صادق (علیه‌السّلام) روایت شده که فرمودند: «سفیانی از امور حتمی‌ است. خروج او در ماه رجب است از ابتدای خروج تا پایان خروجش پانزده ماه است. شش ماه می‌جنگد. وقتی که در سرزمین‌های دمشق و حمص و فلسطین و اردن و قِنِّسرین تسلط یافت، (در اصل حدیث آمده: «فاذَا مَلَکَ الکُوَرَ الخَمْسَ». ما با توضیحات مؤلف محترم نام پنج شهر را در متن آوردیم. (مترجم)) نه ماه حکومت می‌کند؛ نه یک روز هم بیشتر.
از معلّّی‌بن خُنیس روایت شده که گوید از حضرت امام صادق (علیه‌السّلام) شنیدم که می‌فرمود:
«بعضی از امور حتمی‌اند و عدّه‌ای غیر حتمی. از امور حتمی‌ خروج سفیانی در رجب است.»
از حضرت امام باقر (علیه‌السّلام) نقل شده است، که فرمودند: امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) فرمودند: «وقتی که دو نیزه در شام با هم برخورد کردند، زد و خورد آنها تمام نمی‌شود مگر آن‌ که نشانه‌ای از نشانه‌های خدا آشکار خواهد شد.»
فردی سؤال می‌کند: یا امیرالمؤمنین آن نشانه چیست؟ فرمودند: «زلزله‌ای در شام خواهد شد که در آن بیش از صد هزار نفر هلاک شوند. خدای تعالی این زمین لرزه را برای مؤمنان رحمت و برای کافران عذاب قرار داده است. وقتی چنین حادثه‌ای واقع شد به انتظار کسانی باشید که همراه با استرانی سیاه و سفید و تند روند (ترجمه: اصحاب البراذین الشُّهُبِ المحذوقةِ و با فرض اینکه تصحیف المُخذرَفَة باشد. مؤلف این احتمال را نیز یاد کرده است که عبارت یاد شده به تانک‌ها و نفربرها اشاره داشته باشد و اسب ترکی نامیدن آنها تشبیه مناسب برای اهل آن زمان باشد) و همراهشان پرچم‌های زرد رنگ است. آنان از مغرب آمده وارد شام می‌شوند و در آن هنگام است که بی‌تابی بزرگ و مرگ سرخ پیش خواهد آمد. وقتی که چنین شد، منتظر باشید که قریه‌ای در دمشق به نام حرستا (حرستا نام قریه‌ای است بزرگ و آباد که در اطراف دمشق در راه «حمص» قرار گرفته؛ آن‌گونه که در «معجم البلدان» و مراصد الاطّلاع آمده است.) در زمین فرو رود در این هنگام فرزند زن جگر‌خوار (سفیانی) از وادی یابس خروج کرده بر منبر دمشق می‌نشیند. در چنین زمانی خروج مهدی (علیه‌السّلام) را انتظار برید.»
در آن روز تاویل این آیه ظاهر شود:
«وَ لَوْ تَری اِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتًَ وَ اُخِذُوا مِنْ مَکانٍ قِریبٍ؛ و کاش می‌دیدی زمانی که آنان هراسان شوند. پس گریزی نیست و از مکانی نزدیک گرفته خواهند شد.» (و در تفسیر علیّ‌بن‌ ابراهیم از حضرت امام باقر (علیه‌السّلام) روایت شده که در تفسیر آیه فرمودند: «و کاش می‌دیدی زمانی که آنان (از صدا) هراسان شوند پس گریزی نیست» این صدا از آسمان است «و از جایی نزدیک گرفته شوند» یعنی زمین از زیرپاهایشان باز می‌شود و آنان را در خود فرو می‌برد.)
سفیانی صد و سی هزار نفر را به سوی کوفه می‌فرستد و آنان در «روحاء» و «فارق» فرود آیند. از این عده شصت هزار نفر حرکت می‌کنند تا به کوفه و محلّ قبر هود (علیه‌السّلام) یعنی نخیله در روز عید وارد شوند. فرمانده لشکر ستمکار زورگوئی است که به وی کاهن ساحر گفته می‌شود. پس از شهر بغداد به سوی آنان فرمانده‌ای همراه با پنجاه هزار کاهن می‌رود.
در پُل کوفه هفتاد هزار نفر از آن سپاه را می‌کشد، به نحوی که مردم مدّت سه روز از فرات به خاطر خون‌هائی که در آن ریخته شده و به خاطر تعفّن اجساد اجتناب می‌کنند. از کوفه هفتاد هزار دوشیزه به اسارت برده می‌شوند ولی دست و صورت از آنها برهنه نمی‌شود تا آن که در وسایل نقلیّه قرار داده می‌شوند. آنان را به شهر نجف می‌برند.»

۲.۶ - سفیانی در منابع اهل سنت


آنچه گذشت برگرفته‌ای از احادیثی بود که از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ائمه معصومین ‌(علیهم‌السّلام) پیرامون سفیانی و کارهای زشت و جرائم او روایت گردیده است. توجّه داشته باشید که تنها دانشمندان شیعه از سفیانی نام نبرده‌اند بلکه دانشمندان اهل سنّت و جماعت نیز این موضوع را در کتب خود ذکر نموده‌اند. ما ذیلاً نام برخی از آنان را (که درکتب خود راجع به سُفیانی مطالبی نقل کرده‌اند) ذکر می‌نمائیم.
۱. سیوطی شافعی در العَرف الوَردی، ج۲، ص۷۵.
۲. هیثمی‌ در مجمع الزّوائد، ج۷، ص۳۱۴.
۳. مسلم در صحیح، ج۲، ص۴۹۳.
۴. یوسف‌بن‌یحیی شافعی در عقد الدُّرر در بسیاری از فصول و ابواب آن.
۵. متّقی هندی در کنزالعمّال، ج۶، ص۶۸.
۶. نعیم‌بن‌ حمّاد استاد بُخاری در الفتن خود در باب علامات مهدی.
۷. حاکم حَسَکانی در مستدرک الصّحیحین، ج۴، ص۴۶۸.
۸. ثعلبی شافعی در تفسیر خود.
۹. طبری در تفسیر خود.
و ده‌ها ماخذ دیگر که برشمردن آنها مشکل است.

۳ - فرو برده شدن در بیْداء



فرو برده شدن در بیداء از نشانه‌های ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) است.
این مطلب در احادیثی که درباره سفیانی سخن گفته‌اند به کرّات ذکر گردیده است. ما در این فرصت به بازگشت به مسائل گذشته در این مورد نیازی نداریم؛ تنها از این نشانه به اشاره‌ای مستقل اکتفا می‌کنیم؛ چرا که این نشانه از نشانه‌های حتمی‌ است.
از حضرت باقر (علیه‌السّلام) روایت شده که در حدیثی طولانی چنین فرمودند:
«خروج سفیانی و یمانی و خراسانی (یعنی‌ هاشمی) از نظر زمان در یک سال و یک ماه و یک روز خواهد بود، نظمی‌ همانند نظم دانه‌های تسبیح که پشت سرهم قرار می‌گیرند... در این پرچم‌ها، پرچمی‌ هدایت کننده‌تر از پرچم یمانی نیست؛ آن پرچم هدایت است؛ زیرا که شما را به صاحب‌تان (یعنی حضرت مهدی (علیه‌السّلام)) دعوت می‌نماید. وقتی که یمانی خروج نماید خرید و فروش اسلحه را بر مردم و هر مسلمانی حرام می‌کند (یا حرام می‌شود). زمانی که یمانی ظهور کند به سوی او بشتاب؛ زیرا پرچم او پرچم هدایت است. بر هیچ مسلمانی روا نیست که از او روی برگرداند. هرکه مرتکب نافرمانی او شود از اهل آتش خواهد بود؛ زیرا که وی به سوی حق و راه راست دعوت می‌کند.»

۴ - نفس زکیّه



شهادت نفس زکیّه بین رکن و مقام در مسجدالحرام، از نشانه‌های قطعی ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام) است.

۴.۱ - نسب نفس زکیه


در نَسَب نفس زکیّه اختلاف است؛ گروهی او را حَسَنی و دسته‌ای حسینی دانسته‌اند.
این اختلاف در نسب (با توجّه به آنکه از خاندان رسول خدا بودن وی روشن است) زیانی به مطلب نمی‌رساند.
در احادیث از وی با تعبیر غلام (جوان) یاد کرده‌اند. ممکن است نوجوان باشد. حضرت مهدی (علیه‌السّلام) او را به سوی اهل مکّه می‌فرستند تا به یاری حضرت او بشتابند ولی آنان بر او هجوم آورده و او را بین رکن و مقام شهید می‌کنند. در این هنگام خشم خدای تعالی بر آنان فرود می‌آید.

۴.۲ - زمان شهادت نفس زکیه


بین شهادت نفس زکیه و قیام حضرت صاحب الامر (علیه‌السّلام) پانزده روز فاصله خواهد بود. وجه تسمیه نفس زکیه آن است که وی را بدون هیچگونه گناهی به قتل می‌رسانند. علت شهادت او فقط این است که به اهل مکه پیام شفاهی حضرت مهدی (علیه‌السّلام) را می‌رساند و نه هیچ چیز دیگر. این پیام به هیچ وجه حاوی بدگوئی و شتم و تهدید نیست؛ بلکه فقط شامل یاری خواهی و کمک‌طلبی از اهل مکه است. خدای تعالی از زبان حضرت موسی (علیه‌السّلام) خطاب به خضر چنین می‌فرماید: (اقَتَلْتَ نفساً زَکیَّةً؟!؛ آیا فرد پاکی را کشتی. «یعنی، بی‌گناهی را.» )

۴.۳ - احادیث وارده در نفس زکیه


اکنون برخی از احادیث وارد شده در این مورد را نقل می‌نمائیم:
حضرت باقر (علیه‌السّلام) فرمودند: «قائم به یارانش فرماید: ‌ای قوم، اهل مکه مرا نمی‌خواهند؛ ولی من کسی را به سوی آنان می‌فرستم تا بر آنان آنگونه که شایسته کسی چون من است احتجاج نماید. آنگاه مردی از یاران خویش را خوانده به وی فرماید: به سوی اهل مکه برو و به آنان بگو: ‌ای اهل مکه... من فرستاده حضرت مهدی (علیه‌السّلام) به سوی شما هستم و او به شما چنین فرماید: ما خاندان رحمت و معدن رسالت و خلافتیم. ما فرزندان محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و سلاله انبیاء هستیم. به ما ظلم شده و مورد فشار و قهر قرار گرفته‌ایم. از زمانی که پیامبر فوت نموده تا امروز حق ما از ما سلب گردیده است. از شما یاری می‌طلبیم؛ ما را یاری کنید.
وقتی که آن جوان این مطالب را گوید به طرف او آمده بین رکن و مقام شهیدش کنند. این نفس زکیّه است.»
حضرت باقر (علیه‌السّلام) نیز فرمودند: «... و کشته شدن جوانی از آل محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بین رکن و مقام که نامش محمّد بن حسن نفس زکیّه است. در این هنگام خروج قائم واقع خواهد شد.»
حضرت صادق (علیه‌السّلام) چنین ‌فرمودند: «بین قیام قائم آل محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و قتل نفس زکیّه بیش از پانزده شب فاصله نیست.»
لقب نفس زکیّه در برخی از احادیث شریفه به مردی اطلاق گردیده که همراه با هفتاد نفر از صالحان در حوالی کوفه، به هنگام وارد شدن لشکر سفیانی در آن شهر شهید می‌شود. این لقب بر سید‌هاشمی‌ نیز (که سابقاً نام او را در هنگام بیان نشانه‌های غیر حتمی، ذکر نمودیم) اطلاق شده است.
تردیدی نیست که نفس زکیّه‌ای که شهادتش جزء نشانه‌های قطعی ظهور ذکر گردیده مردی است که بین رکن و مقام، پانزده شب قبل از ظهور حضرت مهدی (علیه‌السّلام)، شهید خواهد شد.

۵ - عناوین مرتبط



وقت ظهور؛ چگونگی اطلاع مردم از ظهور؛ وقایع ظهور حضرت مهدی؛ علائم غیرحتمی ظهور؛ زمینه‌های ظهور؛ خطبه قیام؛ خروج دجّال

۶ - پانویس


 
۱. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۶۴۹.    
۲. شیخ طوسی، محمد بن حسن، غیبت، ص۴۳۷.    
۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۰۵.    
۴. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۶۵۰.    
۵. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۶۵۰.    
۶. شیخ طوسی، محمد بن حسن، غیبت، ص۴۳۵.    
۷. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۶۵۲.    
۸. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۲۵۴، باب ۱۴، حدیث۱۳.    
۹. شافعی سلیمی، یوسف بن یحیی، عقدالدُّرر، ص۱۷۱.    
۱۰. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۲۵۴.    
۱۱. نحل/سوره۱۶، آیه۲.    
۱۲. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۶۷۱.    
۱۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۸۶.    
۱۴. شیخ طوسی، محمد بن حسن، غیبت، ص۲۶۸.    
۱۵. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۲۶۴، باب چهاردهم حدیث ۲۸.    
۱۶. یزدی حائری، علی، الزام النّاصب، ج۲، ص۱۶۴، خطبه البیان.    
۱۷. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۸۶-۱۸۷.    
۱۸. طبری، أبو جعفر، تفسیر الطبری، ج۲۰، ص۴۲۲.    
۱۹. شافعی سلیمی، یوسف بن یحیی، عقدالدُّرر، ص ۱۴۵.    
۲۰. حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۴، ص۲۱۹.    
۲۱. دهخدا، لغت نامه فارسی دهخدا.
۲۲. صفی پوری شیرازی، عبدالرحیم بن عبدالکریم، منتهی الارب.
۲۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۲.    
۲۴. یزدی حائری، علی، الزام النّاصب، ج۲، ص۱۵۶-۱۶۵.    
۲۵. طباطبایی، میرجهانی، نوائب الدّهور فی علائم الظهور.
۲۶. شیخ طوسی، محمد بن حسن، غیبت، ص۴۵۰.    
۲۷. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۱۵.    
۲۸. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۳۰۰.    
۲۹. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۴۸.    
۳۰. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۳۰۰.    
۳۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۴۹.    
۳۲. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۳۰۵-۳۰۶.    
۳۳. شافعی سلیمی، یوسف بن یحیی، عقدالدُّرر، ص۱۲۳.    
۳۴. سبا/سوره۳۴، آیه۵۱.    
۳۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۷۳۲۷۴.    
۳۶. نیلی نجفی، علی بن عبد الکریم، سرور اهل الایمان، ص۵۲.    
۳۷. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۲.    
۳۸. نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نُعمانی، ص۲۵۵، باب چهاردهم حدیث ۱۳.    
۳۹. کهف/سوره۱۸، آیه۷۴.    
۴۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷.    
۴۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۹۲.    
۴۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۰۳.    
۴۳. شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج۱، ص۶۴۹.    
۴۴. شیخ طوسی، محمد بن حسن، غیبت، ص۴۴۵.    
۴۵. شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۷۴.    


۷ - منبع


سایت‌ اندیشه قم، برگرفته از مقاله «علائم حتمی ظهور»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۳/۱۹.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.